Dit vierde lied in deze cyclus op gedichten van Vasalis heet De Idioot in het bad. Waarschijnlijk één van de beroemste gedichten van Vasalis. Het verhaal van afhankelijkheid en berusting in het lot. Prachtig geïllustreerd door Vasalis. Het gedicht is in de eerste geplubliceerde bundel van Vasalis Parken en Woestijnen in 1940 verschenen.
De ondertitel heb ik er zelf bij verzonnen, omdat het gedicht zeven coupletten omvat en mijn muzikale interpretatie - dus - uit zeven tableaus bestaat.
Het woord 'Idioot' schrijf ik persoonlijk - uit eerbied voor het geportretteerde hoofdpersonage altijd met een hoofdletter. Dat haalt in de huidige tijd iets af van het waarschijnlijk niet-gevoelde dedain uit de jaren '40 van de benaming.

Voor de mensen die de dichteres nog niet kennen: M. Vasalis is het pseudoniem van Margaretha Droogleever Fortuyn-Leenmans. Ze was een Nederlandse dichteres en van beroep ook psychiater. Ze leefde van 1909 tot 1998.

In 1982 kreeg zij de P.C. Hooftprijs en in hetzelfde jaar verscheen haar laatste dichtwerk, waaronder ook een aantal novellen.

Al in 1988 schreef ik mijn eerste compositie op het gedicht Skelet van haar - een wellicht niet zo toegankelijke titel - maar dat is maar schijn. Het is een mooi verhaal. U kunt hier naar die compositie luisteren en het gedicht lezen. Ik heb er later een pianobegeleiding aan toegevoegd en onlangs kleine tempi-aanpassingen gemaakt. Voor het gebruik van dat gedicht heeft zij mij persoonlijk toestemming gegeven destijds en ze vond het resultaat heel mooi.

Afgezien van Skelet (in deze cyclus het tweede lied) is daar ook het eerste lied Mijn voorjaar en mijn lief zijn heen. Gepubliceerd in 1954 in de bundel Vergezichten en gezichten. De eerste regel is overigens Mijn winter en mijn lief zijn heen. Ik heb voor de laatste regel als titel gekozen.
Daarnaast stamt het derde door mij óp muziek gezette gedicht Tijd ook uit 1940.

Op deze pagina treft u dit vierdede lied De Idioot in het bad aan.

De uitgeverij van de gedichten van M.Vasalis heeft overigens recentelijk een bundel van het verzameld werk van haar uitgegeven - op papier en als e-boek (via Bol). Mocht u geïnteresseerd zijn, dan vindt u hier de link naar de uitgeverij. (Nee, ik heb geen aandeel in de verkoopresultaten.)

Op Wikipedia is verder veel meer informatie over M.Vasalis te vinden.

Aristos

Het gedicht

De Idioot in het bad

Met opgetrokken schouders, toegeknepen ogen,
haast dravend en vaak hakend in de mat,
lelijk en onbeholpen aan zusters arm gebogen,
gaat elke week de idioot naar ’t bad.

De damp, die van het warme water slaat
maakt hem geruster: witte stoom...
En bij elk kledingstuk, dat van hem afgaat,
bevangt hem meer en meer een oud vertrouwde droom.

De zuster laat hem in het water glijden,
hij vouwt zijn dunne armen op zijn borst,
hij zucht, als bij het lessen van zijn eerste dorst
en om zijn mond gloort langzaamaan een groot verblijden.

Zijn zorgelijk gezicht is leeg en mooi geworden,
zijn dunne voeten staan rechtop als bleke bloemen,
zijn lange, bleke benen, die reeds licht verdorden
komen als berkenstammen door het groen opdoemen.

Hij is in dit groen water nog als ongeboren,
hij weet nog niet, dat sommige vruchten nimmer rijpen,
hij heeft de wijsheid van het lichaam niet verloren
en hoeft de dingen van de geest niet te begrijpen.

En elke keer, dat hij uit ’t bad gehaald wordt,
en stevig met een handdoek drooggewreven
en in zijn stijve, harde kleren wordt gesjord
stribbelt hij tegen en dan huilt hij even.

En elke week wordt hij opnieuw geboren
en wreed gescheiden van het veilig water-leven,
en elke week is hem het lot beschoren
opnieuw een bange idioot te zijn gebleven.

U kunt zich hieronder een indruk vormen van het lied.